1. Danıştay 5. Dairesi Aile Hekimlerinin farklı bir statüde görev yaptıklarını ifade etmiştir.
2. Kanunda sınırları çizilip tarifi yapılan ve imzalanan sözleşmelerle de sınırları belirtilen görevler dışında başka görev verilmesine olanak olmadığını açık olarak karara bağlamıştır. Bu hüküm çok önemli çünkü kanunda sınırları çizilmemiş ( en az-en fazla belli olmayan) ve imzalanan sözleşmelerle sınırları belirtilmeyen görevlerin ( Örnek: nöbetler gibi) ( bakınız imzaladığınız sözleşme metinleri; 2005 yılı sözleşme metni, 2010 yılı sözleşme metni ile 2015 yılı sözleşme metinlerini karşılaştırınız ) verilmesinin olanaklı olmadığını Danıştay 5. Dairesi ifade etmiştir.
3. Adli Nöbetler: Adli nöbetler bu davanın ana konularından birisidir. Danıştay 5. Dairesinin bu kararına göre adli nöbetler, aile hekimlerinin görev tanımlarında yer almamaktadır. Ayrıca Aile Hekimliği Kanununda ve imzalanan sözleşmeler de sınırları çizilip tarifi yapılmamıştır. Bu durumda adli nöbetler aile hekimlerinin görevi değildir. Danıştay 5. Dairesinin bu kararı ile idare aile hekimlerini, adli nöbet listelerine yazması hukuksuzdur. Sadece Savcı aile hekimlerini adli bilirkişi olarak bizzat görevlendirebilir.
4. Defin Nöbetleri: Defin nöbetleri bu davanın konusu olmamasına rağmen, Danıştay 5. Dairesinin kararına göre defin nöbetleri de (ÖBS nöbetleri ) aile hekimliği görev tanımı içinde Aile Hekimliği Kanunun da yer almamaktadır. Aile Hekimliği Kanununda yer almayan ve imzalanan sözleşmeler de sınırları çizilip tarif edilmeyen defin nöbetleri aile hekimlerine görev olarak verilemez. Defin nöbetleri konusunda başka bir kanıtta Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’ nun 216. maddesinde “ Belediye tabipleri olan yerlerde defin ruhsatiyeleri bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet tabipleri tarafından mevtanın muayenesinden sonra verilir. Ölümüne sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ruhsatname resmi tabipler tarafından tasdik edilmek şartıyla muteberdir.” hükmü ile defin ruhsatlarının kimler tarafından verileceği belirlenmiştir. Ne Aile Hekimliği Kanunun da ne de Umumi Hıfzıssıhha Kanunun da defin ruhsatı verme görevi aile hekimlerine verilmemiştir. Bu yüzden idarenin aile hekimlerini defin ruhsatı nöbet listesine yazması hukuksuzdur.
5. Hastane Acil Nöbetleri: Bu davanın ikinci asıl konusu olan, hastane acil nöbetleri için Danıştay kararını ve Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararını beraber incelemek lazım. Danıştay 5. Dairesinin kararına göre aile hekimlerinin görevleri 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’ nun 2. maddesindeki tanımda yer almaktadır. Bu tanımda özellikle aile hekimlerinin görev tanımı “ kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekândavermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Sağlık Bakanlığının öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabiptir.” şeklinde yapılmıştır. Bu tanımda dikkat çeken üç önemli husus vardır.

• Aile Hekimleri, Aile Hekimliği Kanunun’ nun 2. maddesinde tanımlandığı gibi, kendisine kayıtlı kişilere yönelik birinci basamak sağlık hizmeti vermek üzere idare ile sözleşme imzalamıştır. Bunu nerden anlıyoruz, Danıştay 5. Dairesinin kararında bahsedildiği gibi Aile Hekimliği Kanunun da misafir hasta tanımı yoktur. Bu sebeple Aile Hekimliği görev tanımı içinde bulunmayan, sınırları çizilip tarifi yapılmayan misafir hastalara bakmak, aile hekimlerinin görevi değildir. Aile Hekimlerinin görev tanımından da anlaşılacağı üzere, Aile Hekimliği Uygulaması bölge tabanlı değil, kişi tabanlı bir birinci basamak sağlık hizmetidir.
• İkinci önemli kısım ise, Aile Hekimliği Kanunu’nun 2. maddesinde tanımlandığı gibi aile hekimleri birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini vermek üzere idare ile sözleşme imzalamışlardır. Hastane acil nöbetleri gibi ikinci-üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek, Danıştay 5. Dairesinin üstüne basarak söylediği gibi aile hekimlerinin görev tanımları içinde yer almamaktadır.
• Üçüncü en önemli kısım ise, Aile Hekimleri Kanunu’nun 2. maddesinde tanımlandığı gibi aile hekimleri verdiği sağlık hizmetini belli bir mekanda vermekle yükümlüdür. Belli bir mekan dışında sadece gezici sağlık hizmeti verebilir. Danıştay 5. Dairesinin atıf yaptığı aile hekimlerinin görev tanımlarını belirleyen Aile Hekimliği Kanunu’nun 2. maddesine göre aile hekimleri belli bir mekan dışında gezici sağlık hizmetleri hariç görev yapamaz.

• İlk ölçüt, kimin nöbet tutamayacağına ilişkindir. Entegre sağlık hizmeti sunulan merkezlerde artırımlı ücretten yararlananlar nöbet tutmayacaklardır.
• İkinci ölçüt, nöbetin ancak ihtiyaç ve zaruret hâlinde tutulmasıdır.
• Üçüncü ölçüt ise nöbet görevinin gerçekleştirileceği yerlere yöneliktir. Buna göre de 657 sayılı Kanun’un 33. ek maddesinde sayılan yerlerin dışında nöbet tutulamayacaktır. (Anayasa Mahkemesi karar verdiğinde Ek-33: Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetleri )

Yorumlar